Türkiye’de ve dünyada yeni olan, sanayi ye uygulanabilen buluşların sahiplerine 10 yıl süre ile bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır. Tescilin amacı; buluş sahibinin buluş konusu ürününü belli bir süre üretme, kullanma veya satma hakkının koruma altına alınmasıdır.

 

Tekniğin bilinen durumunu aşmayan buluşlara faydalı model belgesi verilir. Faydalı modeller bir patent türüdür ve genellikle küçük buluşlara verilen koruma belgeleridir

 

 

Buluşun Faydalı Model Olarak Korunabilmesi için Gerekli Kriterler

 

Yenilik: başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir

Sanayiye uygulanabilirlik: tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması kriterleri aranır.

 

Patent ile Faydalı Model Arasındaki Farklar

  • Faydalı Modelde, tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri aranmaz,
  • Koruma süreleri farklıdır, (Faydalı model 10 yıl, incelemeli patent 20 yıl, incelemesiz patent 7 yıl)
  • Araştırma ve inceleme işlemlerinin olmaması nedeniyle patent verilmesine oranla faydalı model belgesinin verilmesi, hem zaman hem de masraf açısından daha elverişlidir.

 

Patent & Faydalı Model Tescilinin Faydaları

  1. Faydalı Model olan ya da olmayan bir buluş için üretim yapılabilir. Ancak, patentli bir buluş, buluş sahibinin izni olmadan başkaları tarafından üretilemez, satılamaz, ihracatı- ithalatı yapılamaz. Patentli bir ürün hakkında başvuru sahibinden izin alınmadan yapılan faaliyetler için cezai yaptırımlar vardır.
  2. Özel haklar -Patentler, sadece patent sahibine özel olan, başvuru tarihinden itibaren 20 yıl boyunca buluşun kullanımı, üretilmesi ve satılması ile ilgili haklar sağlar.
  3. Pazarda güçlü yer – Elde edilen bu özel haklarla, başkalarının buluşunuzu ticari anlamda kullanmasını engelleyebilir, rekabet gücünüzü artırarak pazarda ön sıralarda yer alan bir konuma erişebilirsiniz.
  4. Mülkiyet hakkı sağlayan bir hak olarak devir alınabilir ve devir edilebilir. Buluşunuzu kendiniz üretmek istemiyorsanız, başka bir firmayla lisans ya da devir anlaşması yaparak gelir elde edebilirsiniz.
  5. Şirketiniz için pozitif imaj – Patent sayınızın çok olması, iş ortaklarınız ve yatırımcılar açısından, firmanızın yüksek seviyede uzmanlığa sahip olduğu ve teknolojik kapasitesinin bir göstergesi olarak algılanacak ve şirketinizin Pazar değerinin yükselmesini sağlayacaktır.
  6. Taklit edilmesi halinde hukuki ve cezai her türlü yasal imkânın kullanılmasına imkân verir.

 

Hukuki Haklar ve cezalar

 

1.   Faydalı modelden doğan haklara vaki tecavüz fiillerinin durdurulması ve önlenmesi,

2.   Tecavüzün giderilmesi ve maddi ve manevi zararın tazmini,

3.   Tecavüz suretiyle üretilen veya ithal edilen ürünlere ve bunların üretiminde kullanılan araçlara el konulması,

4.   Mümkün olduğu taktirde, el konulan ürün ve araçlar üzerinde hak sahibine mülkiyet hakkının tanınması,

5.   Tecavüzün önlenmesine yönelik olarak tedbirlerin alınması, özellikle; Patent ve faydalı modellerde, el konulan ürünlerin ve araçların şekillerinin değiştirilmesi veya patentten doğan haklara tecavüzün önlenmesi kaçınılmaz ise imhası,

6.   Faydalı modelden doğan haklara tecavüz eden kişi aleyhine verilen mahkeme kararının, masrafları tecavüz eden tarafından karşılanarak, ilgililere tebliğ edilmesi ve kamuya ilan yoluyla duyurulması. İlanın Türkiye’nin en büyük üç gazetesinden birinde yayınlanması talep edilebilir.

 

Ayrıca faydalı modeller

  • Devir edilebilir,
  • Lisansla kullandırılabilir (kiralanabilir),
  • Veraset ile varislere aktarılabilir,
  • Haciz olunabilir ve rehin edilebilirler.

 

 Patent & Faydalı Model Tescili için Gerekli Belgeler:

1.    Başvuru dilekçesi,

2.    Tarifname; Bir yeniliğin (buluşun) patent ile korunabilmesi için onun teferruatıyla açıklanması gerekir. Tarifname buluş konusunun ilgili olduğu teknik saha, tekniğin bilinen durumu, buluşun çözümünü amaçladığı teknik problemler, teknik resimlere ait açıklamalar ve buluşun sanayiye uygulanma biçimi detayları ile belirtilmelidir.

3.    İstemler; Yeniliğin korunması istenen yerlerini tanımlayan metinlerdir. İstemler patent dosyasının en önemli kısımlarıdır. Çok iyi bir korumanın elde edilmesi için yenilik konusu ürünün hangi bölümlerinin yeni olduğu çok net olarak açıklanmalıdır.

4.    Resimler; Yeniliği anlatan her türlü teknik resim, perspektif resim, akış şemaları

5.    Özet; Yenilik hakkında genel bilgi veren çok kısa bir tariftir.

6.    Dekont: Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge.

7.    Vekâletname; Noter onayı gerektirmeyen Ekip Patent vekâletnamesidir.